Yazı tura simülatörü
Yazı tura atmak, insanların anlaşmazlıkları çözmek veya sadece bir seçenek lehine karar vermek için en sık başvurduğu yöntemlerden biridir.
Bu yöntemin temelinde, bir madeni paranın genellikle iki farklı yüzünün bulunması ve atışın, paranın bu yüzlerden birine düşmesiyle tamamlanması yatar. Para düştükten sonra hangi yüzünün üstte kalacağını doğru tahmin eden kişi kazanan olur.
Yazı tura atmanın tarihi
Tarihsel araştırmalar sayesinde, yazı tura atmanın Antik Roma’da zaten yaygın bir uygulama olduğu ortaya çıkmıştır. Roma İmparatorluğu’nun halkı, Latince’de "Navia aut Caput" olarak adlandırılan bir oyun oynuyordu. Bu kelime, “Gemi mi, Kafa mı?” anlamına gelir. Oyunun amacı, atılan paranın hangi yüzünün üstte kalacağını tahmin etmekti: Ters yüzünde gemi resmi mi, yoksa ön yüzünde imparatorun portresi mi?
Bununla birlikte, benzer bir oyun Antik Yunanlılar arasında da popülerdi. Farklı olan nokta, Hellas’ta madeni para yerine bir tarafı reçineyle kaplanmış deniz kabuklarının kullanılmasıydı. Bu oyuna "Ostra Kinda" adı verilirdi ve kabuğun yüzleri günün farklı zamanları – gündüz ve gece – ile ilişkilendirilirdi.
Daha sonra, Antik Yunanlıların bildiği bu oyun Britanya’ya geçti. Yüzyıllar boyunca İngiltere’de "Cross and Pile" adlı bir oyun popülerdi. Bu oyunda, bir madeni para başka bir paranın kenarıyla vurularak havaya fırlatılırdı. Oyuncular sonucu dikkatle izler ve hangi yüzünün üstte kalacağını tahmin etmeye çalışırdı.
Bu oyun İngiltere’de yüzyıllarca oynanmış ve "Cross and Pile" olarak bilinmiştir. Çünkü madeni paranın bir yüzünde haç işareti bulunurdu. Günümüzde Büyük Britanya’da yazı tura atmaya olan ilgi hâlâ devam etmektedir – oyunun işleyişi değişmemiş, yalnızca adı değişmiştir. Günümüzde İngilizler bu oyunu "Heads or Tails" olarak adlandırmaktadır. Kelime anlamıyla "Kafa mı, Kuyruk mu?" demektir ve İngiliz madeni paralarının üzerindeki figürlerden, özellikle de 10 peni madeni parasının arka yüzünde görülen pençesini ve kuyruğunu kaldıran armorial aslandan esinlenmiştir.
Bu prensip, Rusya'daki popüler "Орлянка" ya da "Kartal ve Yazı" oyununda da değişmemiştir. Rusya'da bu oyun, madeni paranın ön yüzünde bulunan kartal figüründen dolayı bu adı almıştır. "Yazı" terimi ise Rusça'da, paranın nominal değerinin bulunduğu yüzü ifade etmek için kullanılmaktadır.
Yazı tura atma geleneği Avustralya’ya da ulaşmış, ancak burada farklı bir şekilde uygulanmıştır – tek bir para yerine, aynı anda iki adet yarım peni atılmaktadır.
İlginç bilgiler
Yazı tura atma, günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldiği için bununla ilgili birçok ilginç hikâye bulunmaktadır.
- Filipinler’in San Teodoro (Oriental Mindoro) şehrindeki belediye başkanlığı seçimlerinin ikinci turu, iki adayın eşit oy almasıyla sonuçlandı. Kazananı belirlemek için madeni para atmaya karar verildi. En ilginç olan şey, hem adayların hem de seçmenlerin bu sonucu adil ve yasal olarak kabul etmesiydi.
- Yazı tura atarak karar verenler için özel bir gün vardır. 8 Şubat’ta kutlanan bu gün "Yazı Tura Günü" olarak bilinir. Bu günün yaratıcıları, yazı tura atmanın yalnızca bir eğlence olmadığını, aynı zamanda kader belirleyici bir yöntem olduğuna inanırlar.
- Kanada’nın Toronto şehrinde, 1.605 kilometrelik bir yol çizgisi boyama ihalesini hangi şirketin kazanacağına yazı tura atılarak karar verilmiştir.
- 2007 Avustralya Futbol Ligi finalinin yayın hakları da yazı tura atılarak belirlenmiştir. Rakip TV kanalları Seven ve Ten, kazananı belirleme işini madeni paraya bırakmış ve kazanan "Ten" olmuştur!
- Birleşik Krallık’taki yerel ve ulusal seçimlerde, eşit oy çıkması durumunda karar; çöp çekme, iskambil destesinden en yüksek kartı seçme veya geleneksel olarak madeni para atma yöntemiyle verilebilir.
- Bir madeni paranın atıldıktan sonra kenarı üzerine düşme olasılığı son derece düşüktür. Bunun gerçekleşme ihtimali yaklaşık 6.000’de 1’dir.
Yıllar içinde yazı tura atma, basit bir oyundan, en güvenilir ve tarafsız karar verme yöntemlerinden birine dönüşmüştür. Çünkü doğru bir şekilde gerçekleştirildiğinde, yazı tura atma yöntemi manipülasyon ihtimalini neredeyse tamamen ortadan kaldırır ve gerçekten objektif bir sonuç sağlar.
