Sikkə atma simulyatoru
Pul atmaq mübahisə həll etməyin və ya sadəcə bir seçim etməyin ən məşhur yollarından biridir.
Bu metodun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, adətən sikkənin iki fərqli tərəfi olur və onu havaya atdıqdan sonra hansı tərəfin üstdə qalacağı məlum olur. Mübahisədə iştirak edənlərdən kim sikkənin hansı tərəfi üstdə düşəcəyini düzgün təxmin edərsə, o qalib sayılır.
Pul atma praktikasının tarixi
Tarixçilərin araşdırmaları nəticəsində məlum olub ki, pulların havaya atılması qədim Romada da tətbiq olunurdu. Roma imperiyası sakinləri "Navia aut Caput" adlı oyunu oynayırdılar ki, bu da latıncadan “Gəmi və ya baş” kimi tərcümə olunur. Oyunun mahiyyəti sikkənin hansı tərəfi üstdə düşəcəyini təxmin etməkdən ibarət idi: arxa tərəfində gəmi təsviri olan tərəf, yoxsa ön tərəfində imperatorun başı olan tərəf.
Ancaq məlum olub ki, buna bənzər bir oyun qədim yunanlar arasında da məşhur idi. Yeganə fərq ondan ibarət idi ki, Elladada pul əvəzinə bir tərəfi qatranla örtülmüş dəniz qabıqları atılırdı. Oyun "Ostra Kinda" adlanırdı və qabığın tərəfləri günün müəyyən hissələri – gündüz və ya gecə ilə əlaqələndirilirdi.
Sonradan qədim yunanların oynadığı bu oyun britaniyalılar tərəfindən də qəbul edildi. Əsrlər boyu İngiltərədə "Cross and Pile" adlı bir oyun populyar idi ki, burada bir sikkə digərinin kənarı ilə vurulduqdan sonra havaya qalxırdı. Oyunçular sikkənin hansı tərəfin üstdə qalacağını təxmin edirdilər.
İngiltərədə uzun illər populyar olan bu oyunda, sikkənin bir tərəfində xaç təsvir olunurdu (oyunun adı da buradan gəlir). Müasir Britaniyada bu oyun "Heads or Tails" adlanır ki, bu da ingilis sikkələrinin üzərindəki təsvirlə bağlıdır. Məsələn, 10 penslik sikkənin arxa tərəfində qaldırılmış pəncəli və quyruqlu heraldik şir təsvir edilib.
Bu prinsip məşhur rus oyunu “Orlyanka” və ya “Orl və Reşka”da da dəyişməz qalır. Rusiyada oyunun adı, sikkənin ön tərəfində qartal təsvir olunmasına görə yaranıb. "Reşka" isə nominalın göstərildiyi arxa tərəf üçün istifadə olunan rus terminidir.
Avstraliya da bu ənənəyə qoşulub, lakin burada fərq ondadır ki, insanlar bir deyil, iki yarım penslik sikkəni eyni anda havaya atırlar.
Maraqlı faktlar
Pul atma o qədər məşhurlaşmışdır ki, bununla bağlı bir çox maraqlı hadisələr baş vermişdir.
- Filippinin San-Teodoro şəhərində bələdiyyə başçısı seçkilərində ikinci turda hər iki namizəd eyni səs faizini topladı. Qalibi müəyyən etmək üçün sikkə atmaq qərara alındı. Ən maraqlısı odur ki, həm namizədlər, həm də seçicilər bu nəticəni ədalətli və qanuni hesab etdilər.
- Sikkə atmaqla qərar verənlər üçün xüsusi bir bayram var. Bu bayram 8 fevralda qeyd olunur və rəsmi adı "Sikkə Atma Günü"dür.
- Kanadanın Toronto şəhərində 1605 kilometr uzunluğunda küçələrə xətt çəkmək tenderinin qalibi sikkə ataraq müəyyən edilmişdi.
- Avstraliya Futbol Liqasının 2007-ci il finalını hansı kanalın yayımlayacağı da sikkə ilə müəyyən edilib. Rəqabət Seven və Ten kanalları arasında idi və qalib “Ten” kanalı oldu!
- Böyük Britaniyada bəzi yerli və milli seçkilərdə heç-heçə halında qərar vermək üçün saman çöpü çəkmək, kart çəkmək və ya sikkə atmaq kimi metodlar istifadə edilir.
- Bir sikkənin havaya atıldıqdan sonra kənarında qalma ehtimalı 6000-də 1-dir.
İllər ərzində sikkə atmaq sadə əyləncədən çıxaraq, ən etibarlı və qərəzsiz qərar qəbul etmə üsuluna çevrilmişdir. Doğru atılma texnikasına əməl edildikdə, bu metod manipulyasiyaları minimuma endirir və obyektiv nəticə təmin edir.
